بهترین روغن موتور برای هوندا کلیک و طرح کلیک

انتخاب بهترین روغن موتور کلیک و مدل‌های طرح کلیک صرفاً یک انتخاب سلیقه‌ای نیست؛ بلکه یک ضرورت مهندسی است. استفاده از روغن با ویسکوزیته 10W-30 یا 10W-40 و الزاماً با استاندارد JASO MB، تفاوت بین یک سواری نرم و کم‌مصرف با موتوری پر سر و صدا و مستهلک است.

روغن موتور، قلب تپنده اسکوترهای کلیک

در دنیای موتورسیکلت‌های شهری، سری هوندا کلیک (Honda Click) و مدل‌های محبوب طرح کلیک، به دلیل استهلاک پایین و سواری نرم شناخته می‌شوند. اما حفظ این ویژگی‌ها در گرو یک عامل حیاتی است: انتخاب صحیح روغن موتورسیکلت. روغن موتور طرح کلیک و مدل‌های اصلی، نقش خون در رگ‌های این پیشرانه را بازی می‌کند.
بسیاری از مالکان تصور می‌کنند هر روغنی که روانکاری را انجام دهد، کافی است. اما حقیقت مهندسی چیز دیگری است. روغن موتور در اسکوترها تنها وظیفه روانکاری را ندارد؛ بلکه مسئولیت انتقال حرارت، پاک‌کنندگی دوده، آب‌بندی فاصله‌های میکرونی بین سیلندر و پیستون، و از همه مهم‌تر، بهینه‌سازی مصرف سوخت را بر عهده دارد. بیش از ۷۰ درصد خرابی‌های زودرس انجین در اسکوترها، ناشی از انتخاب نادرست گرید روغن یا تعویض دیرهنگام آن است.
در این مقاله تخصصی، ما به عنوان مرجع فنی موتورسیکلت، تمام استانداردهای لازم از جمله JASO MB و ویسکوزیته 10W-30 را بررسی می‌کنیم تا شما بتوانید هوشمندانه‌ترین انتخاب را برای سلامت طولانی‌مدت وسیله نقلیه خود داشته باشید.

مشخصات فنی حیاتی روغن موتور برای کلیک و طرح کلیک

برای انتخاب بهترین روغن موتور کلیک، نباید به تبلیغات بسنده کنید. باید زبان فنی موتور خود را بشناسید. دفترچه راهنمای هوندا کلیک (User Manual) دو پارامتر اساسی را برای روغن تعیین کرده است که تخطی از آن‌ها جایز نیست.

1. درجه گرانروی (Viscosity)

ویسکوزیته یا گرانروی، مقاومت سیال در برابر جاری شدن است. هوندا به طور رسمی ویسکوزیته 10W-30 را برای موتورهای کلیک توصیه می‌کند.

• عدد 10W: نشان‌دهنده گرانروی روغن در لحظه استارت سرد (Winter) است. این عدد تضمین می‌کند که روغن حتی در صبح‌های سرد زمستانی به سرعت در تمام مجاری موتور پمپاژ شده و از سایش لحظه استارت (که بیشترین آسیب را به موتور می‌زند) جلوگیری می‌کند.
• عدد 30 یا 40: نشان‌دهنده مقاومت لایه روغن در دمای عملیاتی موتور (حدود ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) است.

اگرچه استاندارد جهانی هوندا 10W-30 است، اما با توجه به اقلیم گرم و خشک بسیاری از مناطق ایران و ترافیک‌های سنگین که دمای انجین را بالا می‌برد، استفاده از روغن‌های 10W-40 نیز برای طرح کلیک و کلیک کاملاً فنی و مناسب است و می‌تواند لایه محافظتی ضخیم‌تری در دمای بالا ایجاد کند.

2. استاندارد JASO

این مهم‌ترین بخش انتخاب روغن برای اسکوتر است. سازمان استانداردهای خودرویی ژاپن (JASO) روغن‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کند:

1. JASO MA/MA2: مخصوص موتورسیکلت‌های دنده‌ای با کلاچ غوطه‌ور در روغن (Wet Clutch). این روغن‌ها اصطکاک را افزایش می‌دهند تا کلاچ لیز نخورد.
2. JASO MB: مخصوص اسکوترها با سیستم انتقال قدرت CVT و کلاچ خشک. این روغن‌ها دارای “اصلاح‌کننده‌های اصطکاک” (Friction Modifiers) هستند که اصطکاک داخلی انجین را به حداقل می‌رسانند.

هشدار فنی: استفاده از روغن‌های دارای استاندارد JASO MA (مخصوص موتورهای دنده‌ای) در کلیک و طرح کلیک، باعث افزایش اصطکاک داخلی، بالا رفتن دمای موتور، کاهش شتاب و افزایش مصرف سوخت می‌شود. همیشه به دنبال نشان JASO MB روی قوطی روغن باشید.

3. سطح کیفی API

انستیتو نفت آمریکا (API) کیفیت روغن را با دو حرف نشان می‌دهد. برای موتورهای مدرن کلیک و طرح کلیک، حداقل استاندارد باید API SL باشد. استانداردهای بالاتر مانند SM و SN (که در روغن‌های سنتتیک یافت می‌شوند) افزودنی‌های پیشرفته‌تری برای مقابله با اکسیداسیون و رسوب‌گذاری دارند.

سنتتیک در برابر مینرال (Synthetic vs. Mineral)

یکی از سوالات متداول دارندگان کلیک این است که آیا هزینه بیشتر برای روغن‌های سنتتیک توجیه اقتصادی دارد؟ پاسخ کوتاه “بله” است. اما بیایید به صورت فنی بررسی کنیم.

روغن‌های مینرال (معدنی)

این روغن‌ها مستقیماً از تصفیه نفت خام به دست می‌آیند. ساختار مولکولی نامنظمی دارند و در برابر حرارت بالا و فشار زیاد (که در ترافیک شهری رخ می‌دهد) سریعاً پیوندهای شیمیایی خود را از دست می‌دهند.

مزیت: قیمت ارزان.

عیب: عمر کوتاه (نیاز به تعویض هر ۱۰۰۰ کیلومتر)، لجن‌گذاری در موتور، مقاومت حرارتی پایین.

روغن‌های تمام سنتتیک (Fully Synthetic) و نیمه سنتتیک

روغن‌های سنتتیک در آزمایشگاه مهندسی می‌شوند. مولکول‌های آن‌ها یکدست و هم‌اندازه هستند که باعث می‌شود:

• مقاومت حرارتی بالا: در دمای بالای موتور تبخیر نمی‌شوند.
• روانکاری بهتر: اصطکاک را به شدت کاهش می‌دهند.
• عمر طولانی‌تر: پایداری خود را تا مدت زمان بیشتری حفظ می‌کنند.

برای موتورسیکلت‌های کلیک که دور موتور بالایی دارند و معمولاً در ترافیک بدون جریان هوای کافی کار می‌کنند، روغن‌های تمام سنتتیک یا حداقل نیمه سنتتیک بهترین گزینه برای جلوگیری از فرسایش رینگ و پیستون هستند.

جدول مقایسه جامع روغن‌های موتورسیکلت اسکوتر

برای تصمیم‌گیری راحت‌تر، جدول زیر ویژگی‌های انواع روغن مناسب برای کلیک و طرح کلیک را مقایسه می‌کند:

حجم روغن مورد نیاز و بازه تعویض استاندارد

رعایت حجم دقیق روغن بسیار حیاتی است. کم بودن روغن باعث نرسیدن روانکار به اویل پمپ و گریپاژ می‌شود، و زیاد بودن آن باعث فشار به کاسه نمدها و روغن‌سوزی می‌گردد.

• حجم دقیق: طبق دفترچه راهنما، حجم روغن موتور برای تعویض معمولی ۰.۸ لیتر (۸۰۰ سی‌سی) است. پس از تخلیه کامل، باید دقیقاً این مقدار اضافه شود.
• بازه تعویض روغن: اگر از روغن‌های مینرال استفاده می‌کنید، هر ۱۰۰۰ کیلومتر تعویض الزامی است. اما با استفاده از روغن‌های باکیفیت سنتتیک و استاندارد JASO MB، می‌توانید این بازه را تا ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ کیلومتر افزایش دهید.
• فیلتر روغن (توری): موتورهای کلیک دارای یک توری فلزی صافی هستند. پیشنهاد می‌شود هر بار یا نهایتاً یک در میان (هر ۳۰۰۰ کیلومتر)، این توری باز شده و با بنزین شستشو شود تا براده‌های فلزی مسیر روغن را مسدود نکنند.

معرفی برندها و محصولات پیشنهادی (ایرانی و خارجی)

بازار روغن موتور ایران پر از تنوع است. در اینجا بر اساس تجربه فنی و بازخورد بازار، بهترین گزینه‌ها را معرفی می‌کنیم:

الف) روغن‌های خارجی (پریمیوم)

• روغن اصلی هوندا (Honda Genuine Oil): بهترین و مطمئن‌ترین گزینه که دقیقاً با فرمولاسیون هوندا ساخته شده است (معمولاً گران‌قیمت).
• موتول (Motul Scooter Power): برند فرانسوی موتول یکی از پیشگامان روغن‌های استری و سنتتیک است که مدل‌های مخصوص اسکوتر (Scooter LE) آن عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند.
• لیکومولی (Liqui Moly): این برند آلمانی نیز روغن‌های مخصوص اسکوتر با استاندارد MB تولید می‌کند که در کاهش صدای موتور بسیار موثرند.

نکته: قیمت روغن‌های خارجی اصل ممکن است از ۱ میلیون تومان فراتر رود که برای استفاده روزمره هزینه بالایی است.

ب) روغن‌های داخلی (اقتصادی و باکیفیت)

با توجه به قیمت دلار، بسیاری از مالکان طرح کلیک به دنبال گزینه‌های داخلی هستند. خوشبختانه تولیدکنندگان داخلی محصولاتی با استاندارد جهانی تولید کرده‌اند:

• روغن موتور کراپ (Crop) مدل جت ۱: یکی از بهترین گزینه‌های داخلی که با فرمولاسیون اختصاصی موتورسیکلت و رعایت استانداردهای لازم تولید می‌شود. مدل‌های سنتتیک این برند مقاومت حرارتی خوبی دارند.
• اسپیدی و ایرانول: مدل‌هایی از این برندها که دارای سطح کیفی SL به بالا و ویسکوزیته 10W-40 هستند، برای استفاده در طرح کلیک گزینه‌های اقتصادی و قابل قبولی محسوب می‌شوند (به شرط تعویض زودتر).

چرا نباید روغن خودرو را در موتور کلیک ریخت؟

این یک باور غلط و خطرناک است که “روغن، روغن است”. تفاوت‌های ساختاری موتور خودرو و موتورسیکلت (حتی اسکوترها) بسیار زیاد است:

1. دور موتور (RPM): خودروها معمولاً در دور موتور ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ رانندگی می‌شوند، در حالی که موتور کلیک به راحتی به دورهای ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ می‌رسد. روغن خودرو در این دورهای بالا دچار “شکست برشی” (Shear Breakdown) می‌شود و خاصیت روانکاری خود را از دست می‌دهد.
2. افزودنی‌های خاص: روغن‌های مخصوص موتورسیکلت دارای پکیج‌های افزودنی ضد سایش (Anti-wear) فسفر و زینک بیشتری هستند که برای محافظت از سوپاپ‌ها و میل‌بادامک‌های کوچک موتورسیکلت در فشارهای بالا طراحی شده‌اند.
3. خنک‌کاری: حجم روغن در اسکوتر بسیار کم (۸۰۰ سی‌سی) است و فشار حرارتی روی این مقدار روغن بسیار بیشتر از ۵ لیتر روغن موجود در خودرو است. روغن خودرو توانایی انتقال حرارت سریع در این حجم کم را ندارد.

نتیجه‌گیری و توصیه‌های نهایی

برای حفظ سلامت موتورسیکلت کلیک یا طرح کلیک خود، وسواس در انتخاب روغن موتور سرمایه‌گذاری است، نه هزینه. استفاده از بهترین روغن موتور کلیک با مشخصات 10W-30 یا 10W-40 و استاندارد حیاتی JASO MB، عمر انجین شما را تضمین می‌کند. توصیه نهایی ما استفاده از روغن‌های تمام سنتتیک یا نیمه سنتتیک از برندهای معتبر و تعویض منظم هر ۱۵۰۰ کیلومتر است.

سوالات متداول

۱. بهترین روغن موتور برای کلیک و طرح کلیک دقیقاً چیست؟

بهترین روغن، روغنی است که دارای ویسکوزیته 10W-30 (برای آب و هوای معتدل) یا 10W-40 (برای گرمسیر) بوده و حتماً استاندارد JASO MB را داشته باشد. برندهای اصلی هوندا، موتول و کراپ گزینه‌های مناسبی هستند.

۲. آیا می‌توانم از روغن 20W-50 برای کلیک استفاده کنم؟

خیر، روغن 20W-50 بسیار غلیظ است و نفوذپذیری کمی دارد. استفاده از آن باعث سفت کار کردن موتور، افزایش مصرف سوخت و آسیب در لحظه استارت سرد می‌شود.

۳. قیمت روغن موتور طرح کلیک چقدر است؟

بسته به برند متفاوت است. روغن‌های باکیفیت ایرانی از حدود ۲۰۰ هزار تومان شروع می‌شوند، در حالی که روغن‌های اورجینال خارجی و تمام سنتتیک ممکن است بین ۸۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان قیمت داشته باشند.

۴. هر چند وقت یکبار باید روغن موتور اسکوتر را عوض کنم؟

پیشنهاد استاندارد هر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر است. اگر مدام در ترافیک سنگین هستید یا از روغن‌های ارزان‌تر استفاده می‌کنید، بهتر است هر ۱۰۰۰ کیلومتر روغن را تعویض کنید.